همه چیز در مورد کولونوسکوپی

کولونوسکوپی (Colonoscopy)  به پزشک این امکان را می دهد که تمام طول روده را مشاهده و ارزیابی کند. در این روش ، مشکلات روده بزرگ شامل سرطان، بافت های ملتهب و وجود زخم و خونریزی شناسایی می شود.

همچنین برای غربالگری سرطان روده بزرگ هم استفاده می شود. در این مقاله به اقدامات قبل از کلونوسکوپی ، مراقبتهای بعد از کلونوسکوپی و هزینه انجام کلونوسکوپی می پردازیم.

آندوسکوپ یا همان کولونوسکوپ لوله ای باریک و بلند دارای خاصیت انعطاف پذیری ، دوربین و منبع نوری است. این لوله از طریق مقعد به داخل روده بزرگ یا کلون می رود و نه تنها باعث می شود پزشک داخل روده را مشاهده کند بلکه این امکان را نیز فراهم می کند که داخل روده را شست و شو داده، و در صورت لزوم مکش و تزریق هوا انجام دهد. همچنین در طول این کار، ممکن است پزشک قسمتی از بافت یا پولیپ را جهت آزمایش‌های بیشتر، نمونه‌ برداری کند.

چرا کولونوسکوپی انجام می شود؟

کولونوسکوپی برای آزمایش سرطان روده بزرگ و سایر مشکلات انجام می شود. این آزمایش به پزشک کمک می کند که:

– علائم سرطان و مشکلات دیگر را جستجو کند.

– علت تغییرات غیر قابل توضیح در عادت های روده را پیدا کند.

– علائم درد یا خونریزی در منطقه شکم را ارزیابی کند.

– دلیلی برای کاهش وزن، یبوست مزمن یا اسهال پیدا کند.

کولونوسکوپی چگونه انجام می شود؟

پزشکان متخصص، کولونوسکوپی را در بیمارستان ها یا مراکز درمانی انجام میدهند. ابتدا بیمار را بر روی تخت خوابانیده و به آنها آرام بخش تزریق می کنند تا در طول کلونوسکوپی بیمار در آرامش مطلق باشد. سپس لوله را از طریق مقعد وارد راست روده و به آرامی تا روده بزرگ هدایت می کنند.

پزشک برای بهتر دیده شدن داخل روده ممکن است داخل آن مقداری هوا تزریق کند و یا از بیمار بخواهد موقعیت خود را بر روی تخت تغییر دهد.

پزشک با نصب دوربین در سرکولونوسکوپ این امکان را ایجاد می کند که تصاویر مخاط روده بر روی مانیتور قابل مشاهده بوده و در نتیجه به ارزیابی بافت روده می پردازد. زمانی که این لوله به روده کوچک میرسد ، پزشک برای ارزیابی روده بزرگ لوله را به آرامی عقب می کشد و دوباره این کار را انجام می دهد. در طول مسیر کلونوسکوپ، ممکن است پزشک پولیپ های موجود را برداشته و آن ها را برای آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه بفرستد. این پولیپ ها در اکثر مواقع بی ضرر است، ولی بعضی از سرطان های روده ابتدا به شکل پولیپ می باشد. بدین ترتیب پزشکان با از بین بردن آنها ، از سرطان جلوگیری می کنند.

قبل از کولونوسکوپی

1. در صورت هر گونه سابقه ی بیماری پزشک خود را مطلع سازید.
2. در صورتی که باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید.
3. در صورت هر گونه بیماری مانند بیماری قلبی و ریوی به پزشک خود اطلاع دهید.
4. اگر جزء افرادی هستید که نسبت به داروی خاصی آلرژی دارید بهتر است پزشک خود را در جریان قرار دهید .
5. دیابت جزء بیماری هایی محسوب می شود که ممکن است لخته شدن خون را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین بهتر است قبل از کولونوسکوپی به پزشک خود اطلاع دهید تا درصورت نیاز مصرف داروها قطع شود و داروهای جایگزین استفاده کنید .
6. درصورت استفاده از هر نوع دارویی با پزشک خود مشورت کنید.
7. در بعضی موارد برای انجام کلونوسکوپی لازم است آنتی بیوتیک مصرف کنید .

چگونه برای انجام کولونوسکوپی آماده شویم؟

پزشک برای آماده سازی روده دستورالعمل هایی را به فرد می دهد. باید ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از عمل رژیم مایعات گرفته شود.

رژیم غذایی معمول روده شامل موارد زیر است:

• سوپ گوشت یا سبزیجات
• ژلاتین
• قهوه ساده یا چای
• آبمیوه بدون پالپ
• نوشیدنی های ورزشی

اگر دارویی مصرف می کنید (از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل ها) به پزشک خود اطلاع دهید. اگر داروها بر کولونوسکوپی تاثیر بگذارند، پزشک ممکن است مصرف آنها را متوقف کنید. داروهایی مانند رقیق کننده های خون، ویتامین های حاوی آهن و برخی داروهای دیابت در این دسته قرار می گیرند.

پزشک ممکن است شب قبل از عمل یک داروی ملین برای فرد تجویز کند تا روده او تخلیه شو

در طول کولونوسکوپی

در حین کولونوسکوپی، لباس مخصوصی را می پوشید. آرام بخش معمولاً استفاده می شود. در مطب فوق تخصصی دکتر محمد روشنی تزریق آرامبخش ها زیر نظر مستقیم متخصص بیهوشی انجام می شود و بیمار در طول انجام کولونوسکوپی هیچگونه درد و ناراحتی را حس نخواهد کرد.

شما معمولاً لازم است زانوهای خود را به سمت سینه کشیده و جمع کنید. پزشک لوله کولونوسکوپی را در روده شما وارد می کند.

لوله کولونوسکوپی به اندازه کافی برای رسیدن به کل طول روده بزرگ شما بلند است. لوله کولونوسکوپی حاوی یک منبع نور است که به پزشک اجازه می دهد هوا یا دی اکسید کربن را در روده بزرگ شما پمپ کند. هوا یا دی اکسید کربن روده بزرگ را باد می کند ، که این کار باعث می شود نمای بهتری از پوشش روده بزرگ روده ایجاد شود و پزشک روده را با کیفیت بهتری مشاهده کند.

وقتی لوله جابجا می شود یا هوا پمپ شود ، ممکن است احساس گرفتگی شکم یا نفخ کنید. البته اگر بیهوش نباشید.

کولونوسکوپ همچنین حاوی یک دوربین فیلمبرداری ریز در نوک آن است. دوربین تصاویر را به یک مانیتور خارجی می فرستد تا پزشک بتواند قسمت داخلی روده بزرگ شما را مشاهده کند.

پزشک همچنین می تواند وسایلی را از طریق کانال لوله اندوسکوپ وارد کند تا نمونه های بافتی (بیوپسی) گرفته شود و یا پولیپ ها یا نواحی دیگر شامل بافت غیر طبیعی را خارج کند.

کولونوسکوپی به طور معمول حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

بعد از کولونوسکوپی

پس از امتحان ، حدود یک ساعت طول می کشد تا به هوشیاری بازگردید. شما حتما به کسی احتیاج دارید تا شما را به خانه ببرد زیرا ممکن است یک روز طول بکشد تا اثرات کامل آرام بخش را از بین برود. رانندگی نکنید و از انجام امور یا تصمیماتی که نیاز به تفکر و دقت زیاد دارند تا پایان روز بپرهیزید.

اگر پزشک در طول کولونوسکوپی شما پولیپی را برداشته باشد ، ممکن است به شما توصیه کند رژیم غذایی خاصی را به طور موقت مصرف کنید.

ممکن است چند ساعت پس از امتحان احساس نفخ کنید یا گاز از شما خارج شود. این امر طبیعی است. پیاده روی ممکن است به رفع هرگونه ناراحتی کمک کند. البته پیاده روی را وقتی شروع کنید که هوشیار باشید و زمین نخورید.

شما همچنین ممکن است با اولین مدفوع بعد از کولونوسکوپی متوجه مقدار کمی خون شوید. معمولاً این اتفاقی طبیعی است. اگر همچنان در دفعات بعدی مدفوع نیز خون مشاهده کردید یا به لخته خون دیدید و یا در صورت درد مداوم در شکم یا تب حتما سریع با پزشک خود مشورت کنید. اگرچه این علامت ها بعید است اتفاق بیفتند..

عوارض کلونوسکوپی

1. عوارض کلونوسکوپی نادر است و معمولا زمانی که توسط پزشکانی که به طور خاص آموزش دیده اند و با تجربه هستند بسیار جزئی می شود .
2. در صورتی که بیوپسی در محل خونریزی یا برای از بین بردن پولیپ انجام شود خونریزی معمولاً جزئی است و توسط کلونوسکوپ کنترل می شود .و بعد از کولونوسکوپی نیاز به جراحی است .
3. سوراخ یا پاره شدن دیواره کولون
4. واکنش نشان دادن به مصرف داروهای آرام بخش و یا تحریک موضعی به وریدی است .
5. استفراغ
6. سرگیجه
7. خونریزی شدید راست روده
8. سفت شدن شکم
9. داشتن تب

با توجه به اینکه این عوارض بعد از انجام کولونوسکوپی نادر هستند اما تشخیص زود این عوارض بسیار مهم است و در صورتی که درد شکم ، خونریزی مقعدی ، تب و لرز داشتید بهتر است سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید .

نتایج کولونوسکوپی

پزشک شما نتایج مربوط به کولونوسکوپی را بررسی کرده و نتایج را با شما به اشتراک می گذارد. اگر نمونه گیری انجام شده باشد چند روزی را باید منتظر جواب آزمایشگاه بمانید.

نتیجه منفی

اگر پزشک هیچ ناهنجاری در روده بزرگ پیدا نکند، کولونوسکوپی منفی تلقی می شود.

در موارد زیرپزشک ممکن است توصیه کند کولونوسکوپی مجدد انجام دهید:

اگر شما به طور متوسط ​​در معرض سرطان روده بزرگ هستید – به جز سن، هیچ عامل خطر سرطان روده بزرگ وجود ندارید 10 بعد لازم است کولونوسکوپی شوید.

اگر سابقه پولیپ در مراحل قبلی کولونوسکوپی را دارید 5 سال بعد باید تکرار شود.

اگر مدفوع باقیمانده در روده بزرگ وجود داشته باشد و مانع مشاهده دقیق روده شود هرچه زود تر با نظر پزشک باید کولونوسکوپی مجدد انجام شود و عملیات پاکسازی روده را این بار دقیق تر در منزل انجام دهید.

در برخی بیماری ها و شرایط لازم است کولونوسکوپی در اسرع وقت و زود تر از زمان تعیین شده انجام شود. به همین دلیل در رابطه با نوبت بعدی کولونوسکوپی با پزشک صحبت کنید.

نتیجه مثبت

در صورت یافتن هرگونه پولیپ یا بافت غیر طبیعی در روده بزرگ، کولونوسکوپی مثبت تلقی می شود.

اکثر پولیپ ها سرطانی نیستند، اما برخی از آنها ممکن است سرطانی باشند. پولیپهایی که در طول کولونوسکوپی برداشته می شوند ، برای آزمایش این که آیا آنها سرطانی، پیش سرطانی یا غیر سرطانی هستند، به آزمایشگاه فرستاده می شوند.

بسته به اندازه و تعداد پولیپ ها، ممکن است در آینده شما نیاز به یک کولونوسکوپی مجدد داشته باشید تا پزشک به دنبال پولیپ های بیشتری باشد.

در صورت وجود شرایط زیر پزشک، کولونوسکوپی دیگری را زودتر توصیه می کند:

• بیش از دو پولیپ
• پولیپ بزرگ – بزرگتر از 0.4 اینچ (1 سانتی متر)
• پولیپ ها و همچنین مدفوع باقیمانده در روده بزرگ که از معاینه کامل روده بزرگ جلوگیری می کند
• پولیپ هایی که خصوصیات سلولی خاصی دارند و خطر ابتلا به سرطان آینده را نشان می دهد
• پولیپ سرطانی

اگر شما پولیپ یا بافت غیر طبیعی دیگری دارید که در طول کولونوسکوپی قابل برداشتن نیست، پزشک شما ممکن است معاینه مکرر را با جراح گوارش که تخصص خاصی در جراحی دارد، توصیه کند.

می توانید نظرات و سوالات خودتان را با ما در میان بگذارید

دکتر مهران بابایی فوق تخصص گوارش ، کبد و مجاری صفراوی